Voor het tweede jaar op rij geen vakantie in het buitenland om naar vooruit te kijken. Maar terugkijken kan altijd. Bovendien heb ik twee jaar geleden een belofte gedaan aan Leen die ik nog maar half had ingelost: het op mijn weblog plaatsen van de mooiste Zwitserlandfoto’s.
Ik was vergeten hoe mooi de zomeravonden zijn. Zeker in het Binnenveld. Het eerste deel van mijn skeelertocht voert me onder een lange rij ruisende populieren door. Links het oude kanaal dat rond deze tijd van het jaar dichtgroeit met gele plomp, rechts is een boer bezig met hooien. De felle avondzon, die me bijna verblindt met haar oranjegele licht, werpt haar schaduw op de langgerekte hopen gedroogd gras die op het land liggen.
Maar dat is nog maar het begin. Het allermooist is het natuurgebied rondom de Grift, waar het gras steeds hoger groeit en wuift in de wind, kieviten rondjes vliegen en vele weidebloemen bloeien. Ze lichten op in de laagstaande zon. En daartussen slingert de beek, die het blauw van de hemel weerkaatst en aan vele watervogels en een enkele visser een plekje biedt. Blauwe reigers die doodstil in het groen langs de waterkant zitten. Een enkele meidoorn bloeit nog. Wie met zijn blik de Grift tot in de verte volgt, ziet tussen de hoge bomen aan de horizon twee windmolens draaien die het beeld niet storen. Ze horen helemaal bij het Nederlandse natuurschoon.
Even later zie ik een lepelaar zijn lange poten hoog optillen terwijl hij door de beek waadt. Zijn witte kuif waait in de zomerbries. Hij tilt zijn afgeronde zwarte snavel op, slaat zijn vleugels uit, en gaat er vandoor terwijl ik alweer ben afgeleid door twee grutto’s die luidruchtig rondjes beginnen te vliegen boven mijn hoofd. Waarschijnlijk denken ze dat ze hun nest tegen mij moeten verdedigen, dus ik skeeler maar gauw door.
Je huid was teer geworden door de jaren. Dun en gerimpeld als gedroogde bloemblaadjes. Ik raakte je amper nog aan, bang om je te breken. Het leek soms wel alsof je zelf ook bang was om tussen je eigen vingers te verkruimelen, zoals je langzaam en behoedzaam bewoog.
Je tilde trillend je hand op en wees zonder je vingers te buigen. Naar de verre verte, het niets, het niemand weet waarheen. Je blik onbestemd. “Waar gaan we naartoe vandaag?”
“We gaan nergens naartoe oma, het mag niet, weet je nog? We mogen nergens heen.” Je geheugen was al net zo broos. Maar dat gaf niet. Even zag ik iets van teleurstelling in je gezicht, maar er was niemand zo makkelijk als jij. Je haalde je schouders op en legde je er al bij neer. Ineens keek je verheugd. “Wat zijn die bloemen toch prachtig, heb jij die meegebracht?” vroeg je voor de vijfde keer.
Ik gaf deze keer geen antwoord en staarde in diezelfde verte die misschien aantrekkelijk leek maar bij nader inzien niet interessanter was dan het hier en nu. Als we in deze tijd allemaal iets konden leren van iemand, dan was het van jou. Van jouw leven van minuut tot minuut. Zonder ergernis en zonder verlangen, gewoon zijn, waar je ook bent.
En je bent er niet meer, allang niet meer. Maar dit is hoe het zou zijn als je er nog was. Een voorbeeld in al je eenvoud. En dat geeft kracht.
Wat gaat er gebeuren?
De dagen dragen langzaam
ze dwalen naar één kant
maar laten zich niet sturen.
Het licht komt en gaat,
geeft soms wat warmte,
maar valt en staat – en valt.
Onverbiddelijk traag.
Ik sta op en kijk door het raam
de mist blijft hangen,
ik blijf staan.
De stilte nog even ondergaan.
Het water is gezakt en het ijs ook. En zodoende hangen grote en kleine ijsschotsen in de kale bomen. In de zon, die zich maar nauwelijks wil laten zien, kletteren ze links en rechts van ons naar beneden. Een onheilspellend gerinkel en geplons. En het ijs kraakt onder onze voeten.
We weten niet hoe dik het is en niet waar we naartoe gaan. Op een normale zomerdag torenen hier braamstruiken tot boven je hoofd, geen mens zou zich daarin wagen, maar nu is alles anders. De braamstruiken staan onder water en wij zweven er als het ware boven. Zakken we door het ijs, dan bungelen we met onze benen in de doorns.
Dus we schaatsen verder, behoedzaam en verwonderd, want wie had gedacht dit ooit mee te zullen maken, wiens voorstellingsvermogen reikt ver genoeg om te bedenken dat de natuur dit te bieden heeft? De bomen zuchten en kraken onder die gedachte en het gewicht van de ijsvlakte die centimeter voor centimeter is gedaald. En het vallen gaat door, het ijzingwekkend vallen van de duizenden schotsen die blinken in de lauwe winterzon. We willen hier zo snel mogelijk weg en toch zo lang mogelijk blijven.
11 januari
Vandaag is het precies een jaar geleden dat ik naar Wageningen verhuisde. Het voelt surreëel. Het roept herinneringen op aan de eerste twee maanden hier, die inmiddels als nostalgisch aanvoelen. Die twee maanden waarin we onze nieuwe leefomgeving nog mochten verkennen. We kregen hulp bij onze verhuizing van mijn oom en tante die vlakbij wonen maar die we sinds dat moment niet meer gezien hebben. We slenterden door het centrum en kochten cadeautjes die we toevallig tegenkwamen, evenals enkele accessoires voor in huis. Ik werkte op mijn werk en op maandagavond kookte ik samen met mijn zus. Boodschappen doen – iets wat ik sinds mei nog één keer gedaan heb – kon gezellig met zijn tweeën. Ik ging met het openbaar vervoer naar Rotterdam om lekker te shoppen en te eten in de stad waar mijn vriend op dat moment nog woonde. En ik bereidde me voor op de carnavalsdagen en ging, met mijn zelfgemaakte carnavalsoorbellen in, naar een concert van de studentenbigband.
In de eerste weken was ik tegelijkertijd best verdrietig, want ik miste Borne, mijn vorige werk en mijn vriend en kon mezelf niet goed plaatsen. En nu? Nu weet ik eigenlijk nog steeds niet wat ik vind van mijn nieuwe woonplaats en mijn nieuwe werk, voor zover ze nog nieuw te noemen zijn. De lockdowns hielden kennismaking tegen en maakten het onmogelijk om te weten wat ik nu eigenlijk van mijn ‘nieuwe’ leven vind.
Maar één ding is zeker: die eerste twee maanden waren achteraf zo slecht nog niet.
Toen 2020 begon had ik het allemaal zo helder voor me. Een nieuwe woning en een nieuwe baan, het was al geregeld. 2020 zou het jaar worden van slechts tien minuten fietsen naar mijn werk, veel nieuwe collega’s leren kennen, en veel praktische ervaring opdoen op het lab.
Hoe naïef.
Het begon allemaal ongeveer zoals ik het me had voorgesteld, maar ik hoef niet uit te leggen dat het vanaf maart helemaal anders werd. Labwerk werd thuiswerk, thuiswerk werd nekpijn, en nekpijn werd wandelen in plaats van fietsen. En van dat laatste heb ik zeker geen spijt, al duurt het wel significant langer voor ik ergens ben; er staat immers tegenover dat ik toch niet meer zo vaak ergens heen hoef.
Maar het thuiswerken, dat is me toch wel serieus opgebroken. In eerste instantie vanwege de nekklachten waar ik tien weken mee rondliep voor de juiste aanpak duidelijk werd. Overigens ben ik nog steeds herstellende. Maar ook dat mijn ‘nieuwe’ collega’s nog steeds maar amper als collega’s voelen. Ik ken ze nu bijna een jaar, maar voor persoonlijke gesprekken en het ontwikkelen van een werkrelatie was vanaf maart geen ruimte meer. De impact daarvan heb ik in het begin echt onderschat. Je mist de gezelligheid in de pauze, het even elkaar wat melden op kantoor, het toevallig opvangen van relevante informatie in de gang, het leren hoe je het beste met de verschillende collega’s om kunt gaan, en gewoon met elkaar lachen. Alle online communicatie is afstandelijk, formeel, saai, en regelmatig voel ik me daardoor onzeker.
Er is bovendien niets aan thuiswerken wat me energie geeft, het slurpt me alleen maar leeg. Deze baan voelt niet als de baan die ik in gedachten had. Er is nauwelijks plezier en dat komt door corona.
Ik zie op tegen de komende maanden. Tegen het thuiswerken dat op 4 januari weer begint, nog zonder vooruitzicht van meer labwerk of vakantie. Ik kan alleen maar hopen dat het gauw voorbij is. En ik ben vast niet de enige die teert op hoop.
Laten we morgenavond proosten op een voorspoedig 2021 waarin we onze verwachtingen alsnog waar kunnen maken!
Een van de mooiste nummers van Rowwen Hèze waar ik zoveel herinneringen bij heb. Van in de auto naar de ijsbaan tot een van de eerste concerten waar ik naartoe ging.
Maar daar gaat het allemaal niet om. Want dit lied werd geschreven voor Nicky Verstappen.
En dus doen die herinneringen er niet toe. Als ik dit nummer hoor gaan mijn gedachten terug naar de jaren ’90. Ik was slechts twee jaar jonger dan Nicky. Maar Nicky is blijven hangen in de tijd. In het op kamp gaan op de hei in te wijde felgekleurde kleding. In analoge foto’s.
“Met de pyjama in ’n tent
elf joar, al enne groete vent
hof niks mier te liere
wet ’t allemoal al lang
allien ’t onbekende makt ‘m bang”
Ik had Nicky kunnen zijn. Of hij mij. Eén van de kinderen die zorgeloos op kamp gingen. Het enige waar ik mij druk over hoefde te maken waren het zand in je slaapzak en die ellendige fruitvliegjes waarvan je er elke avond minstens tien uit je eten moest vissen. En over spelletjes waarbij je moest fluiten nadat je een beschuitje had gegeten. Want ik kon toen nog helemaal niet fluiten.
Zo had het voor ieder kind moeten zijn. Geen uitzondering.
“Urgens giet d’n telefoen
’t klinkt anders, harder dan gewoen
d’n hond leupt weg, heej dreit zich um
nar boete en ‘ie staart
nar ’n durp dat ’n geheim bewaart”
(fragmenten: Jack Poels – Rowwen Hèze, Dageraad, 2003)
2020 is een stil jaar. Vorig jaar schreef ik nog hoe ik min of meer per ongeluk vijf keer naar Rowwen Hèze was geweest. Achteraf is het maar goed dat ik toen heel veel herinneringen heb opgespaard. Want ik had dan wel drie concerten geboekt voor dit jaar, ze zijn alle drie niet doorgegaan.
En ja, ik heb de accordeon. Als Rowwen Hèze niet speelt, dan speel ik Rowwen Hèze gewoon zelf. Maar ook dat kan niet alle gaten vullen, want het is natuurlijk verre van hetzelfde.
Toen het eerste weekend van november aanbrak werd het voor mijn gevoel nog stiller. Want de afgelopen tien jaar stond ik op de eerste zaterdag van november in een dampende tent in een weiland in America, met 7999 uitzinnige mensen om me heen en de geur van stuivend bier. En nu niets van dat.
Maar er was toch een lichtpuntje en een teken van leven, want de mannen van Rowwen Hèze hadden eigenhandig een kleine tent gebouwd in het weiland en zonder publiek een kort concert opgenomen wat dit weekend uitgezonden werd op regionale tv. En dat stelt allemaal niet zo veel voor als je er thuis op de bank naar zit te kijken, maar toch was het ontzettend leuk. Omdat de concerten weer tot leven kwamen in mijn gedachten. Al die herinneringen van de afgelopen tien jaar. Van in het donker over de Lorbaan naar America rijden en de zenuwen die je weer beleeft als je denkt aan het bemachtigen van een goed plekje voor het podium, tot de geur van de tent die je bijna weer kunt ruiken. En na een lange nacht zo kapot maar zo blij weer naar huis, met je voeten in het bevroren gras terug naar de auto.
En dan heb ik het nog niet eens over die ene keer dat we de volgende ochtend in de mist weer terug naar America reden om zélf het podium te beklimmen. Alweer vijf jaar geleden. De tijd gaat veel te snel, en af en toe terugdenken aan die mooie momenten moet je niet vergeten.